Wat is vilt?
Vilt is een mooi product waar je veel van kan maken. Bijvoorbeeld seizoen dingetjes en meer andere dingen die je kunt bedenken. Het is wel een uitdaging want het is wel een vrij stevig en stug product. Het voordeel van vilt is dat het puur en duurzaam is. Je kunt het ook erg lang bewaren. Het is een goed ademende stof en het is kleurvast. Er is zelfs een weetje dat mensen het leuk vinden om vilt te maken. We hebben heel veel vilt kustwerken in de Wereldwinkel bijvoorbeeld kerststallen, engeltjes, een soort dromenvangers, bewaarmanden en noem maar op ze hebben hier heel veel in de winkel die heel mooi zijn.
Hoe wordt vilt gemaakt?
De meeste wol die gebruikt wordt om te vilten komt van schapen. De wol kan ook bijvoorbeeld van geiten en kamelen komen. De meest gebruikte schapenwol is Merinowol. Er zijn nog meer soorten wol die ook heel fijn zijn. Maar let op, niet alle wol vervilt even makkelijk. Vilt maken is een langdurig proces maar ik ga het jullie uitleggen.
De wol wordt na het scheren eerst gewassen. Daarna wordt de wol gekaard. Dat is het er uit halen van de vezels. Dit gebeurt met een handkaarder, ook wel een wolkam genoemd. Een kaarder is een plank met stalen punten die aan het uiteinde een beetje omgebogen zijn. Hiermee wordt het grofste vuil uit de wol verwijderd en de wolvezels komen in één richting te liggen. Aangezien het kaarden met de hand best zwaar werk is, kan je ook kaarden met een kaardemolen (handmatig of elektrisch). Maar je kan natuurlijk ook gekaarde wol kopen. Maar of dat duur is, is de vraag?
De wol kan ongeverfd gebruikt worden, maar kan ook geverfd worden. Meestal wordt het geverfd. Wol kan met plantaardige verfstoffen geverfd worden. Je moet dan eerst de wol beitsen. Hierdoor gaan de schubben van de wolvezels openstaan waardoor de verf zich beter zal hechten. Daarna kan je bijvoorbeeld met natuurlijke materialen zoals bijvoorbeeld met uienschillen of zevenblad de wol verven. Uiteraard kan je ook gewoon geverfde wol gebruiken.
Hoe maak je een vilten broche?
Vilt is gemaakt van schapen- en geitenwol en daarom is het een stugge stof. Ik ga uitleggen in een stappenplan hoe je een vilten broche maakt en de benodigdheden staan er ook bij.
De benodigdheden ervoor zijn:
❏ noppenfolie (bescherm-/verpakkingsmateriaal)
❏ een stuk zeep
❏ een pak vilt, 100 % wol
❏ een teiltje met warm water
❏ een handdoek
❏ een priknaald
❏ een natuurspons
❏ een brochespeld
❏ lijm
Het stappenplan:
1: Neem een pluk wol, maak daar een bolletje van en dompel het onder in het water.
2: Zeep je handen goed in en wrijf de wol verder tot een bolletje in je handpalm of tussen je duim, wijsvinger en middelvinger.
3: Druk het bolletje steeds steviger aan en wrijf het verder uit op de noppenfolie tot het helemaal is vervilt.
4: Herhaal deze stappen voor zoveel bolletjes als nodig.
5: Leg een in het water en zeep ondergedompelde pluk wol op de spons.
6: Prik met de priknaald de wol helemaal in de spons tot je een dun en vlak stuk vilt bekomt.
7: Doe nu met een kleinere pluk wol hetzelfde boven op het eerste vlakke viltje. Dit vormt samen de basis van de broche.
8: Als alles droog is, naar eigen creativiteit versieren en bevestigen op de brochespeld.
Wat kun je er allemaal mee?
Je kunt heel veel dingen doen zoals kerst dingetjes van maken, sinterklaas en nog veel meer wat je ook maar bedenkt. Het belangrijkste is wel dat je het kan en dat je met vilt kan omgaan. Vilt is namelijk een hele stugge stof waarmee je goed moet werken. Het kan natuurlijk heel moeilijk zijn voor iedereen maar als je het probeert kan het ook zomaar mee vallen. Dan wordt het makkelijk en kan je het ook aan andere mensen leren. Misschien ook nog workshops geven; vinden mensen ook wel leuk.
Waar wordt het veel gebruikt?
Vilt komt oorspronkelijk uit Nepal en wordt daar gemaakt en wordt daarna getransporteerd naar andere landen over de hele wereld. In Nederland zie je het vaak met sjaals en kettingen en niet te vergeten allerlei beeldjes en kunstwerkjes. In de Wereldwinkel zie je er ook heel veel van terug van allerlei kunstwerkjes die ik persoonlijk heel mooi vind. Het mooie is ook nog, toen ik hier stage kwam lopen kwam er een bestelling binnen met veel vilt. Dat was wel toeval.
Nawoord
Ik vond de opdracht heel leuk om te doen en heb er met plezier veel tijd ingestoken. Het sociale contact met de vele collega’s en klanten van de winkel waren heel erg leuk heb ik erg van genoten. Ik vind het ook knap dat jullie vrijwilligers van zo’n klein winkeltje toch zo iets moois kunnen maken.
Stageverslag van: Piotr van Houwelingen
School: Schoonoord Mavo Doorn
Klas: D3B
Datum: 13/12/2019
